Virtuele communicatie en emotionele diepgang
Een blog is eigenlijk gedacht als dagboek, dus wat dat betreft schrijft ik altijd al veel te lange verhalen. Hierbij even een gedachte uitgewerkt die bij me opkwam. In allerlei kring, zeker niet alleen christelijke kring, zie je ten aanzien van virtuele communicatie nog al eens de verzuchting opduiken dat de wending naar sociale netwerken, virtuele communicatie, alleen maar meer oppervlakkigheid oplevert. Twee observaties daarbij die ik onlangs deed:
Ja. Let maar eens op als je iets ergs overkomt, of als je verdriet te verwerken hebt. Ooit je verdriet getwitterd? Of op Facebook? Ik denk en eigenlijk: ik hoop het niet. Het is er niet geschikt voor. Grapjes en lol of toch wel een inhoudelijke discussie, dat gaat prima, maar gevoelens van verdriet werken niet goed via sociale media. Hoe je het wendt of keert, dat is een verarming van het echte leven. Overigens is een emotionele tweet natuurlijk iets dat lijkt op het uiten van je emoties tegenover de hele wereld. Het virtuele karakter ervan speelt dus maar een beperkte rol in het verarmen van de communicatie. Je zou tenslotte ook niet, zittend in een trein-coupé, opstaan en je levensverhaal ineens aan iedereen gaan vertellen. Niet elke vorm van communicatie is geschikt in elke context. Dat gegeven heeft verder met computers niets te maken.
Maar toch ook: nee. Iedereen kan zich wel heftige telefoongesprekken herinneren. Niemand heeft er bij telefoongesprekken ooit over gemopperd dat ze zo virtueel waren, maar ze waren toch echt net zo virtueel als een Skype-gesprek of Google-hangout. Het kan dus wel. Normaal gesproken, als je me naar mijn principes vraagt, zou ik zeggen: ik doe Skype-gesprekken, maar als ik weet dat het een sensitief gesprek is met heftige emoties of belangrijke beslissingen erin, dan zal ik een afspraak maken om dat in een ‘echt’ gesprek te doen. Dat is mijn principe. Maar de praktijk is heel anders. De praktijk is dat ik regelmatig heel diepgaande gesprekken heb gevoerd via een Skype-chat en dat ik er vrij zeker van ben dat de diepgang die daarin bereikt werd, iets te maken heeft met het karakter van de communicatie. Je kunt nu eenmaal soms beter iets heftigs onder woorden brengen als er daarbij een subtiele combinatie is tussen afstand en nabijheid. Kennelijk biedt een Skype-chat die, zoals ook een Facebook-gesprek (niet openbaar dus) of een SMS-gesprek dat zou kunnen bieden. Hoewel de mate van contact dus minder is, minder nog dan bij de telefoon, bereikt het gesprek desondanks een grotere diepgang.
Dat geldt soms ook voor virtuele gesprekken waarbij je alleen audio of ook video gebruikt. Kennelijk kun je soms effectiever communiceren, zelfs als daarbij emoties en ingewikkelde sociale verhoudingen in het spel zijn, wanneer er meer afstand is. Virtuele communicatie kan daarbij soms helpen.
Een soortgelijk fenomeen doet zich voor. Ik weet niet of lezers het bij de hand hebben gehad, maar ik ben er slecht in om in fysieke tegenwoordigheid samen (en dan ook echt samen) aan een tekst te werken. Virtueel gaat dat veel makkelijker. Google Docs verschaft nu in combinatie met Google Hangout (kan zelfs geïntegreerd in elkaar) of Skype uitstekende mogelijkheden om een tekst te bespreken of er samen aan te werken.
Moraal van het verhaal: kijk uit met de suggestie dat vituele communicatie altijd oppervlakkiger zou zijn dan real life communicatie.
Ja. Let maar eens op als je iets ergs overkomt, of als je verdriet te verwerken hebt. Ooit je verdriet getwitterd? Of op Facebook? Ik denk en eigenlijk: ik hoop het niet. Het is er niet geschikt voor. Grapjes en lol of toch wel een inhoudelijke discussie, dat gaat prima, maar gevoelens van verdriet werken niet goed via sociale media. Hoe je het wendt of keert, dat is een verarming van het echte leven. Overigens is een emotionele tweet natuurlijk iets dat lijkt op het uiten van je emoties tegenover de hele wereld. Het virtuele karakter ervan speelt dus maar een beperkte rol in het verarmen van de communicatie. Je zou tenslotte ook niet, zittend in een trein-coupé, opstaan en je levensverhaal ineens aan iedereen gaan vertellen. Niet elke vorm van communicatie is geschikt in elke context. Dat gegeven heeft verder met computers niets te maken.
Maar toch ook: nee. Iedereen kan zich wel heftige telefoongesprekken herinneren. Niemand heeft er bij telefoongesprekken ooit over gemopperd dat ze zo virtueel waren, maar ze waren toch echt net zo virtueel als een Skype-gesprek of Google-hangout. Het kan dus wel. Normaal gesproken, als je me naar mijn principes vraagt, zou ik zeggen: ik doe Skype-gesprekken, maar als ik weet dat het een sensitief gesprek is met heftige emoties of belangrijke beslissingen erin, dan zal ik een afspraak maken om dat in een ‘echt’ gesprek te doen. Dat is mijn principe. Maar de praktijk is heel anders. De praktijk is dat ik regelmatig heel diepgaande gesprekken heb gevoerd via een Skype-chat en dat ik er vrij zeker van ben dat de diepgang die daarin bereikt werd, iets te maken heeft met het karakter van de communicatie. Je kunt nu eenmaal soms beter iets heftigs onder woorden brengen als er daarbij een subtiele combinatie is tussen afstand en nabijheid. Kennelijk biedt een Skype-chat die, zoals ook een Facebook-gesprek (niet openbaar dus) of een SMS-gesprek dat zou kunnen bieden. Hoewel de mate van contact dus minder is, minder nog dan bij de telefoon, bereikt het gesprek desondanks een grotere diepgang.
Dat geldt soms ook voor virtuele gesprekken waarbij je alleen audio of ook video gebruikt. Kennelijk kun je soms effectiever communiceren, zelfs als daarbij emoties en ingewikkelde sociale verhoudingen in het spel zijn, wanneer er meer afstand is. Virtuele communicatie kan daarbij soms helpen.
Een soortgelijk fenomeen doet zich voor. Ik weet niet of lezers het bij de hand hebben gehad, maar ik ben er slecht in om in fysieke tegenwoordigheid samen (en dan ook echt samen) aan een tekst te werken. Virtueel gaat dat veel makkelijker. Google Docs verschaft nu in combinatie met Google Hangout (kan zelfs geïntegreerd in elkaar) of Skype uitstekende mogelijkheden om een tekst te bespreken of er samen aan te werken.
Moraal van het verhaal: kijk uit met de suggestie dat vituele communicatie altijd oppervlakkiger zou zijn dan real life communicatie.
Reacties
Een reactie posten