‘Gemoderniseerd’ avondgebed


Gisteravond ging ik voor in een avonddienst en zocht daarvoor een mooi avondgebed. Ik moest denken aan het feit dat de gebeden die achterin de oude psalmboekjes staan, nauwelijks gebruikt worden, ook niet in gemeenten waar de oude formulieren voor doop en avondmaal nog wel gelezen worden. Daarom keek ik eens even naar het avondgebed dat daarin staat. Ik vind het mooi, maar stelde ook vast dat ik het niet ongewijzigd zou gebruiken in de ‘gemoderniseerde’ (wie mijn boek gelezen heeft, weet wat ik bedoel) gemeente van Vianen. Daarom heb ik het hier en daar aangepast, zonder dat het daarmee overigens zonder meer een avondgebed is geworden dat in ‘gemoderniseerde’ gemeenten goed zou vallen. Wie wil weten wat ik precies veranderd heb, wordt van harte uitgenodigd om de twee versies met elkaar te vergelijken.

Met dank aan Gertjan Glismeijer die me ertoe bracht beter uit te zoeken waar het gebed vandaan komt. Vandaar dat deze alinea nu anders is dan in de eerste versie van deze post. Het gebed komt voor in het psalmboek van Datheen, In ieder geval in een druk van 1582. In de eerste druk van het psalmboek van Datheen staan alleen de psalmen afgedrukt. In de druk uit 1582 wordt op de titelpagina gezegd dat de psalmen van Datheen zijn, maar dat staat van de gebeden niet zo expliciet vermeld op het titelblad. Aan het nauwkeurig doorlezen van de voorrede ben ik nog niet toegekomen.

Dit is de tekst zoals ik die heb gebruikt:

O barmhartige God, eeuwig Licht, dat schijnt in de duisternis,
U die de nacht van zonde en blindheid van hart verdrijft.
Aangezien U de nacht verordend hebt om te rusten, en de dag om te werken;
zo bidden wij U, geef dat onze lichamen in vrede en stilte rusten,
opdat zij daarna bekwaam mogen zijn om het werk dat gebeuren moet, te doorstaan.
Matig onze slaap, opdat die niet onordelijk zal zijn en in U geborgen.
Stem ons ook in onze aardse slaap af op uw eeuwige rust.
Verlicht de ogen van ons verstand, opdat wij in den dood niet ontslapen,
maar altijd verwachten onze verlossing uit dit vaak moeilijke leven.
Bescherm ons ook tegen alle aanvechting van het kwaad,
neem ons in Uw heilig geleide.
En aangezien wij deze dag niet doorgebracht hebben zonder tegen U gezondigd te hebben,
zo bidden wij U, wil onze zonden bedekken met Uw barmhartigheid,
Zoals U alle dingen op aarde met de duisternis van de nacht bedekt,
opdat wij daarom van voor Uw aangezicht niet verstoten worden.
Geef ook rust en troost aan alle zieken, bedroefden, en aangevochten harten,
door onze Heer Jezus Christus, die ons zo heeft leren bidden:

gevolgd door het Onze Vader.

Reacties

  1. http://www.dbnl.org/tekst/_boe008boek01_01/index.php

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik had natuurlijk direct het nodige onderzoek ter hand moeten nemen maar had daar niet zoveel zin in. Dank Gertjan dat je me net dat zetje gaf dat me er toch toe bracht even verder te zoeken. Ik ga de hoofdtekst aanpassen.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Je zult die post nog een keer moeten aanpassen, Maarten :-). Er zijn diverse uitgaven uit 1566. Die gebeden staan i.i.g. in de ed. gedrukt te Heidelberg 1566 (UBU Rariora D oct. 1297; ook facs. Houten 1992).
    Zie ook Heijting, De catechismi en confessies, B 12.8. De meningen over het auteurschap verschillen idd: Datheen of Van der Heyden – als je daar iets doorslaggevends over vindt, hoor ik het graag!

    BeantwoordenVerwijderen
  4. En Kees weer bedankt voor de tip. Heijting besteld. Ondertussen is het wel mooi, zo'n 'gemoderniseerd' avondgebed.

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts