De opbouw van een dogmatiek - Google books

Dat ik druk ben met van alles had de lezer van dit weblog al wel geconcludeerd. Mijn nieuwe functie aan de VU heeft de tijd voor bloggen toch een beetje laten opdrogen, al zal ik proberen daar verandering in te brengen. Het grote boek moet nog redactioneel afgewerkt worden en ondertussen ook andere deadlines nog gehaald. Vandaar de stilte op het weblog.

Eén van de deadlines waar ik alsmaar overheen ga, is die voor een artikel dat ik samen met een research master student aan het schrijven ben, over de leer van de Heilige Geest in de gereformeerde scholastiek. Dat blijkt een lastige klus te zijn, al had ik dat al wel voorzien.

Iets dat bij dit project ontzettend helpt, is Google books. Boeken uit de 17e eeuw, waarvoor je vroeger een middag naar een oude drukkenafdeling moest, kun je nu zo vanuit je luie stoel doorbladeren. In Grand Rapids hebben ze speciaal voor het onderzoek naar de gereformeerde scholastiek een interface ontwikkeld die feitelijk bestaat uit verwijzingen naar Google books. Dat helpt, want een boek snel vinden in Google books is niet altijd eenvoudig.

Bij het lezen van de scholastieke dogmatieken kwam ik bij wijze van toeval iets leuks tegen. Ingevoerde lezers zullen weten dat de volgorde van een dogmatiek niet wikkeleurig is. Over die volgorde is vaak van alles te doen, bijvoorbeeld over de plaats waar de leer van de uitverkiezing wordt behandeld. In de Loci communes van Wolfgang Musculus vond ik in het voorwoord een mooi gedachte. Hij behandelt daar de vraag naar de volgorde van de te bespreken onderwerpen en zegt dan: ach, uiteindelijk hebben we het in de dogmatiek over Iemand die door geen plaats beperkt wordt, dus waar doen we eigenlijk moeilijk over?

En wat schetst dan je verbazing als je een bladzijde verder in de inhoudsopgave kijkt. Na het eerste hoofdstuk, dat over God gaat, behandelt Musculus direct de godheid van Christus. De schriftleer staat ergens middenin, evenals de predestinatie, die na het geloof wordt behandeld. De eigenschappen van God, die altijd helemaal aan het begin staan, staan nu ergens aan het eind!

Hier de verwijzing naar Google books, waar je de passage kunt nalezen, voor wie het Latijn kan volgen uiteraard:

http://books.google.com/books?id=VgA8AAAAcAAJ&hl=nl&pg=PT4#v=onepage&q&f=false 

Vergeet trouwens ook de site van de stichting Gihonbron niet, waar je de volledige Institutie van Calvijn in de vertaling van Sizoo en de volledige Redelijke Godsdienst van Wilhelmus à Brakel kunt lezen. Heel handig als je op woorden wilt zoeken!