Buitenaards leven - column FD

Onderstaande column verscheen in het Friesch Dagblad van 9 mei 2015

Hemelvaart zou best eens wat belangrijker mogen worden. Mooie stelling, maar, hoe doe je dat? Extra kerkdienst? De tijd waarin kerken met brute force hun wil aan gelovigen konden opleggen, is toch wel een beetje voorbij. Bovendien moet je de waarde van feestdagen ook weer niet overdrijven. We weten het niet, maar het zou zomaar kunnen dat de populariteit van Kerst en al in mindere mate, Pasen, te maken hebben met hun koppeling aan de jaargetijden.

Hemelvaart heeft wellicht meer nog dan Pasen te lijden gehad onder de opkomst van een wetenschappelijk wereldbeeld in de twintigste eeuw: de hemel? Waar is dat? De ruimte, die is er, maar daar kom je God niet tegen, zoals een kosmonaut gezegd zou hebben, dus waar is Jezus' lichaam heengegaan? Als God al bestaat, moet God wel bestaan in een dimensie die met de onze niets te maken heeft, want de tijd dat we geloofden met een stok die maar lang genoeg is, door het plafond van onze wereld een gaatje in de vloer van de hemel te kunnen prikken, is al honderden jaren voorbij.

Overigens viel me op hoe relatief dergelijke overtuigingen zijn. Niemand had je in de laatste decennia van de twintigste eeuw nog een stuiver gegeven voor de realiteit van de hemel in dezelfde dimensie als de onze. Totale flauwekul, we zijn immers op de maan geweest en door het heelal gevlogen! Maar ziedaar, inmiddels is onze kennis van het heelal nog weer groter geworden, gevuld met miljoenen zonnestelsels, zijn er welhaast onvermijdelijke andere parallelle universa bijgekomen, als we de snaartheorie tenminste moeten geloven, dus wie weet wat of wie zich daar allemaal bevindt? Volgens sommige wetenschappers is het niet zozeer de vraag of we buitenaards leven gaan vinden, maar wanneer.

Dus, stel nu eens dat er buitenaards leven bestaat, zou de hemel dan geen plek kunnen zijn, ergens in dat onmetelijke heelal, waar Jezus is heengegaan? Ik zeg dat niet omdat het voor mijn geloof essentieel zou zijn, maar om te laten zien hoezeer beelden van de hemel(vaart) verschuiven onder de invloed van onze natuurwetenschappelijke inzichten. De hemel is de afgelopen eeuwen alleen maar verder weg en alleen maar immateriëler geworden, maar de recente wetenschappelijke inzichten maken het misschien mogelijk om die redenering om te keren. Natuurlijk blijft er een ‘wondertje’ nodig om Jezus door die onmetelijke ruimte naar de hemel te laten verhuizen, maar het idee van een hemel als een letterlijke plaats wordt zomaar weer een beetje voorstelbaarder.

Is dat nodig dan? Misschien wel, misschien niet. Soms moet je een idee eerst even de tijd geven voor je in de gelegenheid bent om te gaan zien welke uitdagingen het stelt aan je geloofsgoed. Ik wens alle lezers een gezegende Hemelvaartsdag!